Co mogę zrobić, jeśli podejrzewam u siebie depresję?
Co mogę zrobić, jeżeli podejrzewam, depresję u osoby mi bliskiej (dziecka)?
Apatia i przygnębienie zaburzają twoje codzienne funkcjonowanie albo widzisz takie objawy u bliskiej Ci osoby? Nagle wszystko przestaje być interesujące? Musisz się zmuszać do codziennych czynności, a wszystko to trwa dłużej niż 2-3 tygodnie? Kiedy bez uchwytnej przyczyny przyszłość rysuje się przed nami tylko w czarnych barwach. Pojawia się irracjonalny lęk, niska samoocena. Możesz nawet mieć myśli samobójcze. Co wtedy robić?
Przede wszystkim nie należy bagatelizować sprawy. Depresja jest chorobą wyleczalną. Podjęcie leczenia jest warunkiem poprawy stanu naszego zdrowia. Od nas zależy czy ulegniemy wstydowi, czy skierujemy kroki prosto do lekarza po uzyskanie pomocy. Chodzi przecież o nasze zdrowie. Jeżeli może chorować osoba nam bliska, czasem właśnie od nas zależy jej zdrowie, bo sama może być w takim stanie, że nie może bez pomocy podjąć żadnych działań (dziecko, osoba starsza). Tym bardziej liczy się nasze wsparcie, które może mieć niebagatelny wpływ na odzyskanie przez te osoby zdrowia, a nawet uratowanie życia.
Osoba, która może być chora na depresję powinna podjąć działania takie kroki, które pomogą jej się z nią uporać. Osoba chora może mieć siłę na większą aktywność, ale może być na tyle chora, że pierwsze kroki będą polegały na szukaniu czy też przyjmowaniu wsparcia. Całkowicie naturalne jest to, że można nie mieć siły, aby samodzielnie podnieść się z depresji. Jednak nikt, bez zgody osoby chorej i chociażby minimalnej chęci, nie wyleczy osoby chorej „na siłę”.
Depresja jest chorobą uleczalną. Niewielki odsetek chorych ma doświadcza nawrotów choroby. Według fachowej literatury większość ludzi wraca do zdrowia w ciągu 4-6 miesięcy, jednakże czasami potrzebna jest dłuższa praca, aby zmiany miały charakter stały. Depresję leczy się poprzez psychoterapię, farmakoterapię i autoterapię. W większości przypadków najlepsze rezultaty daje połączenie tych metod.
Co można zrobić dla siebie lub w jakich działaniach wesprzeć osobę bliska, jeżeli podejrzewamy depresję?
- Należy skonsultować stan zdrowia osoby chorej z lekarzem psychiatrą lub z psychologiem;
- Należy podjąć leczenie lub starać się namówić osobę bliską na leczenie, jeśli jest konieczne;
- Należy rozmawiać o tym co się dzieje, żeby uzyskać wsparcie od rodziny i przyjaciół;
- Należy myśleć pozytywnie i być cierpliwym, depresja nie znika bowiem z dnia dzień i trzeba sobie dać czas na żebyśmy wyzdrowieli;
- Należy zadbaj o swoją aktywność fizyczną, odpowiednią dietę i ilość snu – to nie zwykle ważne czynniki bez których nasze zdrowienie może być wolniejsze;
- Ze względu na to, że stres nasilać będzie jedynie objawy depresji należy unikać sytuacji, zwiększających stres i powodujących lęk.
Na pytanie dokąd właściwie pójść na początku, można odpowiedzieć w prosty sposób. Najpierw pójdźmy do lekarza pierwszego kontaktu. Niepojące dolegliwości mogą być bowiem spowodowane przez inne schorzenia niż depresja i lekarz pierwszego kontaktu powinien wtedy je najpierw wykluczyć. Jest to bardzo ważne, szczególnie w przypadku osób, chorych na choroby przewlekłe, których objawy mogą się w specyficzny sposób na siebie nakładać. Wiadomo także, że niektóre choroby somatyczne (np. obturacyjna choroba płuc) wywołują depresję. Nie jesteśmy lekarzami i nie mamy wiedzy i doświadczenia w tym zakresie., dlatego najpierw trzeba się zwrócić do lekarza. Jeżeli lekarz internista nie stwierdzi nic niepojącego, zasugeruje nam zapewne wizytę u psychologa lub psychiatry. Zdrowiem psychicznym zajmują się lekarze psychiatrzy, do których dostęp jest zagwarantowany w ramach bezpłatnych usług medycznych. Wizyta u lekarza psychiatry jest refundowana przez NFZ i nie wymaga skierowania. Lekarze psychiatrzy zapewniają swoim pacjentom pełną dyskrecję, a przede wszystkim – profesjonalną diagnozę i terapię.
Lekarz specjalista powinien objąć profesjonalną opieką osobę cierpiącą z powodu depresji. Jest on bowiem w stanie prowadzić terapię zgodnie z zasadami sztuki medycznej, włączając w to farmakoterapię, czyli leczenie przy pomocy środków antydepresyjnych. Najbardziej efektywna jest taka terapia w połączeniu w z psychoterapią prowadzoną przez psychologa i z innymi formami pomocy, np. uczestniczeniem w spotkaniach grup wsparcia czy grup samopomocy.
Zanim się znajdziemy u lekarza, można skorzystać z pomocy oferowanej przez telefony zaufania. W trakcie rozmowy mogą uzyskać od specjalistów informacje dotyczące sposobu postępowania. Rozmowy są bezpłatne i mają charakter anonimowy. Dzwoniący ma możliwość wypowiedzenia się w ważnych i trudnych dla niego sprawach. Taka rozmowa może pomóc w podjęciu decyzji o leczeniu, a osobom bliskim osób chorujących depresje umożliwi uzyskanie informacji dotyczących możliwych form pomocy.
Ważne jest żeby osoba chora na depresję trafiła do psychologa/psychoterapeuty i podjęła psychoterapię. Pomoc psychoterapeuty polega na tym, że osoba cierpiąca otrzymuje pomoc ze strony drugiej osoby, która słucha i ułatwia jej zrozumienie problemu. Istnieje wiele różnych metod psychoterapii. Jej wybór zależy od osoby, która jest chora, od jej indywidualnych potrzeb. Wśród najczęściej stosowanych form pomocy psychoterapeutycznej wymienia się: terapię poznawczo-behawioralną, psychodynamiczną, interpersonalną.
W celu uzyskania szczegółowych informacji na temat poradni i ośrodków udzielających bezpłatnej pomocy psychologicznej warto skontaktować się z ośrodkiem pomocy społecznej, telefonem zaufania czy najbliższą poradnią zdrowia psychicznego.
Powstało i nadal powstaje wiele organizacji, które zajmują się pomocą osobom potrzebującym. Wiele z nich oferuje pomoc psychologiczną, prawną oraz interwencje, jeśli jest to konieczne. Kampanię „Twarze depresji. Nie oceniam. Akceptuję.” wspierają dwie organizacje które zajmują się pomocą osób chorych na depresję.
Fundacja Itaka. (link http://www.itaka.org.pl/) Z wieloletniego doświadczenia Fundacji wynika, że jedną z najczęstszych przyczyn zaginięć ludzi jest depresja i inne zaburzenia nastroju. Spośród osób zaginionych chorujących na depresję wielu zaginęło tuż przed planowaną wizytą u psychiatry. Dlatego Fundacja ITAKA od 2001 roku prowadzi Antydepresyjny Telefon Zaufania i cykliczne kampanie „STOP DEPRESJI”. Celem prowadzonych działań jest zwrócenie uwagi na problem depresji jako choroby, która może dotknąć każdego, bez względu na wiek, miejsce zamieszkania, wykonywany zawód czy status społeczny. Depresji można i trzeba zapobiegać, a w przypadku choroby trzeba ją leczyć.
Antydepresyjny Telefon Zaufania Fundacji ITAKA 22 654 40 41 działa w każdy poniedziałek od godz. 17.00 – 20.00. Przy telefonie dyżurują lekarze psychiatrzy. Nie stawiają diagnozy, nie leczą, bo tego nie da się zrobić przez telefon. Ale wytłumaczą, na czym polega leczenie oraz terapia osób z rozpoznaną depresją, podpowiedzą co robić i udzielą wsparcia. Od początku istnienia telefonu – czyli od 2001 roku zadzwoniło na niego 5000 osób. Z dużych i mniejszych miejscowości. Kobiet i mężczyzn. Chorych, podejrzewających chorobę, a także ich rodzin i przyjaciół.
Fundacja prowadzi również stronę www.stopdepresji.pl oraz fanpage: https://www.facebook.com/StopDepresji?fref=ts, gdzie można uzyskać dodatkowe informacje o programie STOP DEPRESJI.
Stowarzyszenie Aktywnie Przeciwko Depresji (link www.depresja.org) od ponad 12 lat realizuje następujące cele:
- uświadomienie znaczenia zaburzeń depresyjnych, chorób, w przebiegu których depresja może wystąpić i problemów emocjonalnych w życiu codziennym,
- uświadomienie wpływu stresu na rozwój zaburzeń depresyjnych oraz przedstawienia sposobów radzenia sobie ze stresem, kryzysowymi sytuacjami, i innymi patologiami lub problemami,
- uświadomienie, że zaburzenia psychiczne są uleczalne, a ludzie nimi dotknięci są w stanie funkcjonować w życiu społecznym i nie są „gorsi” od innych,
- uświadomienie, że choroba może dotknąć każdego z nas lub z naszego najbliższego otoczenia, i że nie jest to powód do wstydu,
- zmniejszenie społecznego lęku w kontaktach z osobami chorymi psychicznie,
- zdjęcie z chorych stygmatu szaleństwa i przeciwdziałanie spychaniu ich na margines społeczny,
- uświadomienie znaczenia wsparcia rodziny i osób z kręgu towarzysko-zawodowego w profilaktyce, leczeniu i rehabilitacji zaburzeń depresyjnych,
- uświadomienie, że doświadczenie choroby psychicznej może być szansą na rozwój duchowy człowieka i lepsze rozumienie ludzkiego cierpienia,
- odmitologizowanie psychiatrii, przedstawienie jej jako równorzędnej dla innych specjalności medycznej (pokazanie, że nie jest wstydem zwrócenie się ze swoimi problemami do specjalisty bez względu na to czy jest to psychiatra czy kardiolog),
- upowszechnianie w społeczeństwie wiedzy dotyczącej zdrowia psychicznego,
- kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego,
- zapobieganie patologiom społecznym takim jak: palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, leków uspokajająco-nasennych i innych substancji psychoaktywnych, sekty itp.,
- wpływ na politykę zdrowotną państwa i programy ochrony zdrowia (w tym na refundację leków przeciwdepresyjnych) i uwzględnianie w nich zdrowia psychicznego,
- pomoc pacjentom z zaburzeniami depresyjnymi i ich rodzinom w oparciu o istniejące i nowo powstałe ośrodki zdrowia (w tym stworzenie bazy danych tych ośrodków),
- zorganizowanie i obsługa telefonu zaufania dla pacjentów z depresją i ich bliskich,
- organizacja i czynne uczestnictwo w akcjach edukacyjnych na temat depresji i innych zaburzeń psychicznych,
- organizowanie i prowadzenie kursów dla lekarzy rodzinnych, nauczycieli, średniego personelu medycznego i innych osób zaangażowanych w działalność zdrowotną, edukacyjną i społeczną na temat zaburzeń depresyjnych,
- organizowanie grup wsparcia i grup samopomocowych dla osób chorych na depresję i ich rodzin,
- promowanie badań naukowych dotyczących zaburzeń depresyjnych.
Na stronie Stowarzyszenia znajdziemy wiele pomocnych materiałów edukacyjnych o depresji i liste ośrodków w których możemy uzyskać pomoc.
Nie pozwólcie, żeby depresja odebrała Wam zdrowie i życie, ani Wam, ani Waszym bliskim.
Poszukajcie pomocy, wsparcia, zdecydujcie się na leczenie, jeżeli jest taka potrzeba.
My Was tu w Fundacji akceptujemy takimi jacy jesteście i nie oceniamy, jeżeli jesteście chorzy, albo macie taką chora osobę w swoim otoczeniu.
Opracowane na podstawie materiałów udostępnionych na stronie Kampanii „Twarze Depresji. Akceptuję. Nie oceniam.”