Badanie spirometryczne jest jednym z najbardziej dostępnych i użytecznych badań dla oceny naszego układu oddechowego. Nie zawsze możemy z niego skorzystać, są pacjenci, którzy bez względu na wiek i stan zdrowia po prostu nie potrafią wykonać prawidłowo wdechów i wydechów trakcie badania, co jest przeciwwskazaniem do jego wykonania, ponieważ wiarygodność badania w takim przypadku jest dyskusyjna. Wskazanie do wykonania spirometrii są takie sytuacje jak m.in.: pomoc w diagnostyce chorób układu oddechowego, monitorowanie przebiegu choroby układu oddechowego oraz odpowiedzi na leczenie. Z takim celem zrobienia spirometrii będziemy się spotykać najczęściej.
Jakie parametry oddechowe badane są w trakcie spirometrii? W spirometrii badane są tzw. parametry wentylacyjne, określane są stosownie do wieku, płci oraz wzrostu pacjenta.
- FEV1 – to wskaźnik pierwszosekundowej natężonej objętości wydechowej – czyli objętość powietrza, która wydmuchuje się z płuc podczas pierwszej sekundy natężonego wydechu.
- FVC – to wskaźnik natężonej pojemności życiowej – czyli objętość powietrza po najgłębszym wdechu, który wykonuje pacjent.
- PEF – to szczytowy przepływ wydechowy – czyli maksymalna prędkość powietrza, jaką jesteśmy w stanie uzyskać w czasie wydechu.
Jak należy przygotować się do spirometrii, żeby wynik badania najlepiej odzwierciedlał stan twojego układu oddechowego?
- Zapytaj swojego lekarza prowadzącego, czy pośród leków, które stosujesz jest taki, którego nie powinieneś brak w dniu wykonywania badania.
- Nie ćwicz intensywnie co najmniej 30 minut przed badaniem.
- Unikaj obfitych posiłków co najmniej 2 godziny przed badaniem.
- Nie pal papierosów na co najmniej 1 godzinę, a najlepiej całą dobę przed badaniem. (zakładamy, że do dobry moment na rzucenie palenia, jeżeli nadal palisz papierosy)
- Nie pij alkoholu co najmniej 4 godziny przed badaniem, a najlepiej przez cała dobę przed badaniem.
- Ubierz się wygodnie, nie zakładaj obcisłych ubrań, które mogą utrudniać wykonanie głębokiego oddechu.
Jak przebiega badanie spirometryczne – czyli czego możesz się spodziewać?
- Zostaniesz poproszony o podanie wieku i wzrostu, a także wagi przed wykonaniem badania.
- Badanie zajmuje około 30 minut.
- Osoba wykonująca badanie może poprosić cię o nieprzyjmowanie leków wpływających na oddychanie przed testem.
- Zostaniesz dokładnie poinstruowany co masz robić w czasie badania. W trakcie badania zostaniesz poproszony o zrobienie kilku wdechów o wydechów w odpowiedni sposób przez osobę prowadząca badanie.
- W trakcie badania możesz poczuć się słabo, możesz poczuć zawroty głowy albo niepokój, czy roztargnienie, w takich objawach natychmiast powiedz, osobie prowadzącej badanie, może to być bowiem podstawa do jego przerwania.
- Po badaniu możesz poczuć się zmęczony, mieć uczucie ciężkości w klatce piersiowej, znajdź w tym dniu czas na odpoczynek.
Najważniejsza rzeczą wg mnie jest to, żeby przed badaniem się nie denerwować, bo stres sprawia, że nie tylko trudniej nam będzie wykonać polecenia osoby prowadzącej badanie, ale przez napięcie wynik badania może być zafałszowany. Życzę zatem samych prawidłowo wykonanych badań.
Justyna Mroczek-Żal
Prezes Fundacji
Bibliografia:
- B. Fahy, Am I Respit Crit Care Med. 2007, 176: P5-P6.
- Murray&Nadel, Diagnostyka w chorobach płuc.